Malownicza proza Pilota odznacza się subtelnym widzeniem świata, pełnym humoru i dowcipu. [Bogdan Rogatko, „Mały słownik pisarzy polskich”, 1981] Ta książka to moje odkrycie kończącego się już roku! Przecudowna! [Florian, lubimyczytac.pl] „Panny szczerbate i inne opowiadania” to znakomity, literacki debiut Mariana Pilota, w którym autor w sposób lekki i groteskowy odmalowuje obraz polskiej wsi czasów PRL-u. W piętnastu wyjątkowych opowiadaniach ukazuje on codzienne życie mieszkańców prowincji, ich przywary, marzenia i dramaty, posługując się niezwykle barwnym, mocno osadzonym w gwarze językiem. Mamy tu surowego Bartosika, który twardą ręką rządzi domem i trzema córkami, zwanymi pannami szczerbatymi; mamy panią Słomkowską, energiczną kucharkę, która jednym krzykiem potrafi opanować całe wesele; ekscentrycznego pszczelarza Kukusia, gotowego porzucić wszystko, by podążyć za swoim rojem, a także młodego więźnia Francika, który w dniu pogrzebu matki rozpaczliwie szuka sprawiedliwości. Każda z tych postaci jest oryginalna i zapadająca w pamięć, a świat stworzony przez Pilota, choć pełen sprzeczności, jest zarazem bardzo ludzki. Książka wydana po raz pierwszy w 1962 roku, została natychmiast zauważona i doceniona przez krytyków, i do dzisiaj jest uważana za jedną z ważniejszych w tzw. nurcie chłopskim. [M.H.] Ten nurt chłopski w polskiej literaturze jest wspaniały. Pilot co prawda bawi się tu formą, zwłaszcza pod koniec, wyraźnie widać trendy charakterystyczne dla lat sześćdziesiątych. Ale ta jego wieś pełna postaci przewijających się we wszystkich opowiadaniach, jest żywa, prawdziwa, ciekawa. No i język! Bezwzględnie sięgam po inne utwory autora. [Prez, lubimyczytac.pl] Marian Pilot jest głęboko empatycznym i współczującym portrecistą wszelkiego pokroju biedaków i nieszczęśliwców, zarówno tzw. ofiar losu (kalek, głupków, chorych nieuleczalnie), jak też ofiar transformacji ustrojowych, rozmaitych wykolejeńców i „popaprańców”, wyrzutków i nieudaczników. Jest wreszcie żarliwym miłośnikiem słowa, genialnym słowotwórcą i odkrywcą słów zapomnianych, a wskrzesicielem umarłych; z upodobaniem czerpie z przebogatego skarbca swej mowy pierwszej, chłopskiej, siedlikowskiej, mikstackiej, ożywia ją, wzbogaca, pomnaża; z pasją archeologa wydobywa z głębokich pokładów pamięci to, co zostało tam wdeptane i zasypane: słowa-prawdziwki, słowa-samorodki. [Maria Jentys-Borelowska, „Migotania” nr 1 (82) 2024] O AUTORZE. Marian Pilot (ur. 6 grudnia 1936 w Siedlikowie, zm. 2 lutego 2024 w Warszawie) – prozaik, scenarzysta, eseista, ale i leksykograf, zafascynowany polskim językiem. Urodzony w wielkopolskiej wsi, sięgał w swej twórczości regularnie do wiejskich korzeni; uznano go nawet za jednego z czołowych przedstawicieli „nurtu chłopskiego” w literaturze. Po dyplomie (studia dziennikarskie na UW) rozpoczął pracę w PAP, redakcjach „Wiadomości Filmowych”, „Na przełaj”, „Tygodnika Kulturalnego” i kwartalnika „Regiony”. Zadebiutował w 1962 tomem opowiadań „Panny szczerbate”. Po rocznym epizodzie w TVP przeszedł w 1982 roku do redakcji literatury pięknej Ludowej Spółdzielni Wydawniczej. Publikowane regularnie tomy powieści i opowiadań przyniosły mu kilka znaczących wyróżnień, wśród nich nagrodę literacką im. Władysława Reymonta (2010), a także najważniejszą polską nagrodę literacką, czyli Nike (w 2011, za powieść „Pióropusz”). Zainteresowanie językiem, wyczucie stylu i próby słownej deformacji zauważalne są w całej jego prozie. Wyrazem leksykograficznej pasji był słownik dawnej gwary jego rodzinnych okolic „Ssapy, szkudły, świętojanki”. Także ostatnia jego książka, „Dzikie mięso” (2021) jest swoistym eksperymentem czy też testem dla czytelników, jako że pisana jest wszystkimi rodzajami polszczyzny gwarowej. [zaiks.org.pl] Nota: przytoczone powyżej opinie są cytowane we fragmentach i zostały poddane redakcji. Projekt okładki: Ewa Gawlik. Spis opowiadań: (1) Gaławan (2) Banialuki (3) Cmentarne wiśnie (4) Trzykroć szczęśliwi królowie (5) Polowanie na psy nocą (6) Zabawa (7) Czereśniarz i dziewczyna (8) Rapt (9) Uciszenie (10) Sprawiedliwość (11) Panny szczerbate (12) Pani z wołaczem (13) Raz, około wielkiej nocy (14) ...który do nas idzie (15) Koło

TematykaHumor Satyra

AutorzyMarian Pilot

LektorArtur Ziajkiewicz

WydawnictwoEstymator

Rok wydania2025

ISBN978-83-68384-85-7