Książka składa się z trzech części i aneksu. W pierwszej części przedstawione zostały rozmaite koncepcje metafizyki, ontologii i filozofii pierwszej, a także zasługujące na uwagę elementy tych doktryn. W części drugiej podjęto próbę systematyzacji teorii metafizycznych i ontologicznych, biorąc pod uwagę kilkanaście możliwych kryteriów. W części trzeciej omówiono pewne krytyczne argumenty ukierunkowane na określone koncepcje metafizyki i ontologii oraz na poszczególne ich elementy. Przytoczone zostały zarówno argumenty funkcjonujące w klasycznej literaturze przedmiotu, jak i wybrane analizy własne. Te ostatnie dotyczą takich fundamentalnych pojęć, jak koncepcja powszechników, struktura podmiotu i własności czy realnej relacji. Krytyka ta, choć daleka od kompletności wskazuje zdaniem autora, że ontologia lub też metafizyka, rozumiana jako teoria tego, co istnieje lub istnieć może, ma pewne zasadnicze mankamenty i tym samym wskazuje poza siebie – na teorię, która jej tematykę podejmuje w bardziej adekwatnym kontekście. W charakterze przyczynku do tej kwestii załączono aneks, w którym autor prowadzi rozważania na temat możliwej genezy jednego z podstawowych pojęć metafizyki – rozciągłości.