Prezentowany, jedenasty tom z serii Życie prywatne Polaków w XIX wieku, opatrzony podtytułem „Perspektywa stołu”, przenosi uwagę na kulturowe i społeczne kwestie spożywania i jedzenia. Stanowi próbę oglądu życia prywatnego i życia codziennego epoki przez pryzmat praktyk i nawyków żywieniowych oraz szeroko pojętej kultury jedzenia. Analiza życia prywatnego dziewiętnastowiecznych Polaków „z perspektywy stołu” – w kontekście kultury kulinarnej, rytuałów konsumpcyjnych oraz społecznych uwarunkowań wyżywienia nie była do tej pory podejmowana przez badaczy. Zdecydowanie lepiej opracowane są tradycje żywieniowe w epoce nowożytnej (kuchnia staropolska) czy w dobie wieków średnich. Wiek XIX, oglądany przez pryzmat kuchni, wydaje się szczególnie interesujący. Znamionował go szybki rozwój przemysłu i komunikacji (kolej), co dało początek stopniowej niwelacji zjawiska głodu na kontynencie europejskim. Na ziemiach polskich nastąpiło zetknięcie „kuchni polskiej” z „kuchnią zaborców”. Kulturowy i społeczny kontekst wyżywienia odsłania nie tylko warunki życia codziennego, ale stwarza też grunt pod refleksje na temat przemian cywilizacyjnych, gospodarczych i kulturowych społeczeństwa polskiego. Obrazuje procesy i kierunki modernizacji oraz obszary zacofania i środowiska spauperyzowane. „Pogoń za chlebem” była głównym motywem migracji ze wsi do miast. W realiach zaborowych „kultura stołu” może być odczytywana jako kultura „własna” – narodowa i „obca”, przenikająca ze struktur o odmiennej tradycji. Praktyki kulinarne i konwenanse związane ze spożywaniem przynoszą informacje również o mentalności Polaków. Doświadczenia kulinarne podczas podróży, na emigracji czy na zesłaniu, były często ważnym wątkiem literatury wspomnieniowej, dzienników i korespondencji. Tematyka dziewiętnastowiecznej kuchni i kultury przygotowywania oraz spożywania posiłków stwarza wiele możliwości interpretacyjnych i otwiera nowe perspektywy w badaniach nad społeczeństwem polskim w dobie zaborów.

TematykaHistoria Archeologia

WydawnictwoWydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego

Rok wydania2023

ISBN978-83-8331-313-9